เมื่อ “เงินตาไม้” เป็นนวัตกรรมด้านโลหะที่มาผสมกับกระบวนการคิดทางวิทยาศาสตร์ และผสานงานคราฟท์จากความชำนาญของช่างฝีมือไทย ด้วยแรงบันดาลใจของ พ้อง สมิทธี ที่ต้องการนำเทคนิคการสร้างลวดลายโลหะเพื่อตกแต่งดาบซามูไร ปลายยุคเมจิ ที่เรียกว่า โมกุเม่ กาเน่ (Mokume Gane) มาสู่เครื่องประดับที่ละเอียด และปราณีตแบบไทย ในยุครัตนโกสินทร์
เงินตาไม้ หรือเทคนิคโมกุเม่ กาเน่ ซึ่งเป็นเทคนิคดั้งเดิมที่ใช้ในการตกแต่งดาบซามูไรปลายยุคเมจิ ใช้วิธีการสร้างลวดลายโดยการอบ โลหะ 2 ชนิดเข้าด้วยกัน ให้ติดกันเหมือนขนมชั้น แล้วสร้างลวดหลายที่เป็นธรรมชาติโดยการ ขุดเจาะหรือบิด ลวดลายแต่ละชิ้นจึง เป็นธรรมชาติ
ได้เริ่มเข้ามาในประเทศไทย เมื่อประมาณ 30 ปีที่แล้ว แต่ไม่ค่อยได้รับความนิยมหรือแพร่หลายมากนัก เนื่องจากกระบวนการผลิตที่ค่อนข้างยาก จึงทำให้ราคาสูงมาก และลวดลายไม่ค่อยคมชัด เพราะการสร้างลวดลายให้สวยงาม เกิดขึ้นในทุกขั้นตอนของกระบวนการผลิต ทำให้ศิลปินผู้ผลิตพัฒนางานได้น้อย จนเมื่อประมาณปี 2558 พ้อง สมิทธี (เดิมชื่อสุรชัย พรสมิทธิกุล) ได้พยายามศึกษากระบวนการเกิดลาย จนสามารถ พยากรณ์การเกิดลายของแผ่นโมกุเม่ กาเน่แบบแผ่นรีดจากเงินและทองแดง ได้เป็นที่น่าพอใจ ซึ่งในระหว่างค้นคว้า ก็ได้ค้นพบการตรวจสอบคุณภาพ ของวัสดุในกระบวนการว่ามีคุณภาพดีเพียงพอหรือไม่ ที่ทำเครื่องประดับ จากกระบวนการหาค่าความถ่วงจำเพาะในแต่ละขั้นตอน ซึ่งเป็นกระบวนการ ที่เรียบง่ายๆทางวิทยาศาสตร์ จนในที่สุดก็สามารถที่จะคำนวณ หาขนาดของลาย ก็ออกแบบให้เหมาะสมกับเครื่องประดับในแต่ละประเภท
และเมื่อได้เข้าพัฒนากระบวนการคิดการออกแบบ และการสร้างสรรค์งาน จากสถาบัน ชั้นนำต่างๆของประเทศไทย ได้แก่ สถาบันวิจัยอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ GIT, มศว., Designer’s Room, GA, TCDC, กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ, ศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพระหว่างประเทศ, สมาคมช่างทองไทย เป็นต้น ได้นำความรู้ทางวิทยาศาสตร์มาผสมผสานกับแนวคิดในการออกแบบ ศิลปะ และผสานงานช่างฝีมือของไทย ใส่ใจลวดลายที่ละเอียด ละเมียดละไมอย่างไทย จนได้รูปแบบเครื่องประดับร่วมสมัย ในแบบที่ไม่ซ้ำใครในตลาด ด้วยลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์หนึ่งเดียว และการผสมผสานเทคนิคกับงานช่างฝีมือไทยอย่างลงตัว ด้วยความมุ่งมั่นจากแรงบันดาลใจ ที่จะพัฒนาและผสมผสานความเป็นไทยกับสากล ที่นอกจากจะสร้างนวัตกรรมใหม่ ก็ยังสร้าง แรงบันดาลใจใหม่ๆให้กับผู้สร้างสรรค์ในตลาดไทยและตลาดโลกอีกด้วย
สำหรับสถานการณ์ Covid-19 ที่กำลังแพร่ระบาดในปัจจุบัน ส่งผลกระทบโดยตรงต่อการพัฒนา เนื่องจากทุกครั้งที่เกิดการพัฒนาย่อมมีการลงทุน แต่ความเสี่ยงที่ทำให้สินค้าขายไม่ได้ มีสูง สิ่งที่ พ้อง สมิทธี กำลังทำคือการพัฒนาในรูปแบบที่พอดี (Fit) กับทรัพยากรที่มี ทุกอย่างอยู่บนข้อจำกัด ในปัจจุบัน โดยการพัฒนาหรือนวัตกรรมไม่จำเป็นต้องใหญ่ต่อเกินตัว แต่ก็ไม่หยุดนิ่งเพื่อรอให้ทุกอย่างดี แล้วจึงค่อยพัฒนา ซึ่ง พ้อง สมิทธี มองว่า เวลานี้เป็นโอกาส ที่นักออกแบบหรือผู้ประกอบการรายเล็ก จะมีโอกาสในการนำเสนอตัวตนสู่ตลาด เนื่องจาก สถานการณ์นี้ผู้ประกอบการรายใหญ่ มีปัญหาเช่นเดียวกัน และหนักกว่า การที่ผู้ประกอบการรายเล็ก พัฒนา จะใช้ทรัพยากรเพียงน้อย แต่สามารถสร้างชื่อเสียง และ ภาพลักษณ์ ของแบรนด์สู่ผู้บริโภค ในยุคที่โซเชียลมีเดียและอินเตอร์เน็ตเข้าถึงทุกคนได้ง่าย
ซึ่งเป็นการนำเสนอมุมมองอีกด้าน ที่นอกเหนือจากการที่ยอมรับ และจมอยู่กับ สถานการณ์ วิกฤต Covid-19 นี้ และหวังว่า จะเป็นอีกหนึ่งทางเลือกของความคิด และกำลังใจเพื่อผลักดันให้ ผู้ประกอบการไทยมีความพร้อมที่จะเติบโตในอนาคตเมื่อวิกฤตคลี่คลาย
Credit :
Artist: PONK PHORNSMITHIKUL
Mobile: 089-109-2922
Email: PonkSmithi@gmail.com
www.PonkSmithi.com